İnsan hakları, tüm insanların onurunu tanıyan ve koruyan standartlardır. İnsan hakları, insanların bireysel olarak toplumda ve birbirleriyle nasıl yaşadıklarını, ayrıca Devletle ilişkilerini ve Devletin onlara karşı sahip olduğu yükümlülükleri belirler.
İnsan hakları hukuku, hükümetleri bazı şeyleri yapmaya zorlar, ve bazı şeyleri yapmalarını engeller. Bireylerin de sorumlulukları vardır: insan haklarını kullanırken başkalarının haklarına saygı göstermelidirler. Hiçbir hükümet, grup veya bireysel kişi, bir başkasının haklarını ihlal eden herhangi bir şey yapma hakkına sahip değildir.
Evrensellik ve Devredilemezlik
İnsan hakları evrenseldir ve devredilemez. Dünyanın her yerindeki tüm insanlar bu hakka sahiptir. Hiç kimse gönüllü olarak haklarından vazgeçemez ya da başkaları haklarını ondan alamaz.
Bölünmezlik
İnsan hakları bölünemez. Medeni, politik, ekonomik, sosyal veya kültürel, bunların hepsi her insanın doğuştan gelen değerleridir. Sonuç olarak, hepsi haklar olarak eşit statüye sahiptir. ‘Küçük’ hak diye bir şey yoktur. İnsan hakları hiyerarşisi yoktur.
Karşılıklı Bağımlılık ve İlişkililik
Bir hakkın gerçekleşmesi çoğu zaman, tamamen veya kısmen, diğerlerinin gerçekleşmesine bağlıdır. Örneğin sağlık hakkının gerçekleşmesi, eğitim hakkının veya bilgi edinme hakkının gerçekleşmesine bağlı olabilir.
Eşitlik ve Ayrımcılık Yapmama
Tüm bireyler, insan olarak ve her insanın doğasında bulunan onuru nedeniyle eşittir. Tüm insanlar, ırk, renk, cinsiyet, etnik köken, yaş, dil, din, siyasi veya diğer görüşler, ulusal veya sosyal köken, engellilik, mülkiyet, doğum veya diğer statüler gibi herhangi bir ayrım gözetilmeksizin insan haklarına sahip oldukları, insan hakları anlaşma organları tarafından bildirilmiştir.
Katılım ve İçerme
Every person and all peoples are entitled to active, free and meaningful participation in, contribution to, and enjoyment of civil, political, economic, social and cultural development, through which human rights and fundamental freedoms can be realized.
Her insan ve tüm halklar, insan hakları ve temel özgürlüklerin gerçekleştirilebileceği medeni, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmaya aktif, özgür ve anlamlı katılım, katkıda bulunma ve bunlardan yararlanma hakkına sahiptir.
Hesap Verebilirlik ve Hukukun Üstünlüğü
Devletler ve diğer yükümlülük sahipleri, insan hakları belgelerinde yer alan yasal normlara ve standartlara uymak zorundadır. Bunu yapmadıkları takdirde, mağdur hak sahipleri, yasaların öngördüğü kural ve prosedürlere uygun olarak yetkili bir mahkeme veya başka bir yargıç önünde uygun tazmin için dava açma hakkına sahiptir (Unicef Finlandiya, 2015).