5. Öğrenmenin Temel İlkeleri Nelerdir?

Yetişkinler, çocuklarla benzer süreçleri izleyerek öğrenirler. Bununla birlikte, çocuk ve yetişkin öğrenimi arasında benzerlikler olsa da, eğitim oturumlarınızı planlarken ve yürütürken yetişkin eğitimi için bazı farklılıklar olduğunu unutmamak önemlidir.

Öğrenme yasaları olarak da bilinen öğrenme ilkeleri; hazır olma, egzersiz yapma, etkililik, öncelik, yenilik, yoğunluk ve özgürlük kavramlarıdır. Bu kavramlar aşağıda kısaca açıklanmıştır.

Hazır olma: Hazır olma, bireyin yeni bir şey öğrenme isteğini ifade eder. Bireyler fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak öğrenmeye hazır olduklarında daha iyi öğrenirler. Öğrenmek için gerekli isteklendirme söz konusu değilse, bu öğrenme sürecini kesintiye uğratır.

Alıştırma yapma: Egzersizin ilkesi, öğrenmenin sık tekrarlarla kalıcı hale gelmesidir. Daha iyi öğrenme deneyimleri için anlamlı alıştırmalar ve denemeler yapmak, bilgilerin daha uzun süre bellekte tutulmasına yardımcı olur. Bu süreçte alıştırmaların pekiştirilmesi davranışın kalıcı hale gelmesini sağlar.

Etkililik: Etkililik ilkesi, davranışın tekrarlanma olasılığının keyifli bir öğrenme sürecinden sonra daha yüksek olduğu anlamına gelir. Bu süreçte hoş olmayan bir durum varsa, davranışın tekrarlanma olasılığı düşecek ve etkisini kaybedecektir.

Öncelik: Öncelik ilkesi, ilk öğrenme deneyimlerinin olumlu olması gerektiğini ve yanlış öğrenilen bilgilerin sonradan değiştirilmesinin zor olduğunu belirtir. İlk deneyim her zaman olumlu ve işlevsel olmalıdır. Bu ilkenin önemi, yanlış öğrenilen davranışların sonradan değiştirilmesinin zor olduğu fikrine dayanmaktadır.

 Yenilik: Yenilik ilkesi, en son öğrenilen bilgiyi veya bilginin hatırlanmasını ifade eder. Bireylerin öğrendikleri bilginin üzerinden ne kadar zaman geçerse, bilgiyi unutma olasılığı o kadar yüksek olur. Sık gözden geçirme ve özetleme, kapsanan konuların dinleyicilerin zihninde kalmasını sağlamaya yardımcı olur. Bu amaçla, bir eğitimci, dinleyicilerin bilgileri hatırlamalarına yardımcı olmak için öğrenme sürecinin sonunda kilit noktaları tekrarlamalı, yeniden ifade etmeli veya yeniden vurgulamalıdır.

 Yoğunluk: Yoğunluk ilkesi, bir katılımcının sadece teorik bilgilerle sınırlı kalmaması, pratik beceriler geliştirmesi ve bu becerilerin farklı ortamlarda öğretilebilmesi anlamına gelir.

 Özgürlük: Özgürlük ilkesi, özgürce öğrenilen bilginin en iyi öğrenildiği görüşüne dayanır. Katılımcılar bir şeyi öğrenmeye mecbur bırakılırsa, öğrenme süreci onlar için daha zor hale gelir. Zorlama, kişisel gelişim için uygun bir tutum değildir. Örneğin, başarısız olacaklarını düşünerek eğitim faaliyetlerine katılmak istemeyen kişileri zorlamak yerine onları motive etme stratejisi kullanılabilir (Straut, 2017).